De Spanjaarden schoten op 16 november 1572, na een kortstondig beleg waarin over de overgave van de stad werd onderhandeld, een bres in de ommuring van de stad. Via die opening drongen de Spanjaarden de stad binnen. Dat zou zijn gebeurd bij de Nieuwstadspoort.

De middeleeuwse hoofdpoort bestaat niet meer, maar de nog bestaande voorpoort heet nog altijd Spaanse Poort en het veld ervoor Spanjaardsveld. Onder dat grasveld ligt een zwaar verdedigingswerk uit 1532, een zogenaamde barbacane. Dat is een halfronde fortificatie voorzien van kanonnen om de poort beter te beschermen. In de volksmond heette de Nieuwstadspoort-barbacane het ‘Dikkedalfsgat’. Dat is een verbastering van Duc d’Alva’s gat, ofwel de bres die (de zoon van) Alva schoot op 16 november 1572. Al in 1828 deed men opgravingen naar de bres van het Dikkedalfsgat.

Door de salpeterdampen (buskruit) moest men het graven staken. In het jaar 2000 werd een deel van de barbacane door de gemeentelijk archeologen blootgelegd.